اسراف چهارنعل می‌تازد!   

شاهد بودیم که سرنوشت غمبار آب به کجا کشید تا مسئولان را ناچار سازد برای زندگی بخشیدن مجدد از دیگر نقاط کشور این مایه حیات به دریاچه ارومیه تزریق شود. حالا مجسم کنیم اگر یکی دو بارندگی زمستانی اینگونه پربرکت نبود با بحران کمبود که می‌رفت تا به فاجعه نایاب شدن نزدیک شود، چه می‌کردیم؟ مسئله تنها اسراف در آب نیست که مقام اول را آن‌هم نه در میان کشورهای خشک بلکه در بین قاره سبز یعنی اروپا داریم که از هر طرف در احاطه دریاها و دریاچه‌های متعدد است بلکه در هیچ‌یک از موارد مبتلابه آحاد جامعه جهانی امتیاز صرفه‌جویی را به خود اختصاص نداده‌ایم! گویا ناف این ملت را با ریخت‌وپاش و زیاده‌روی بسته‌اند که بدون توجه به حقوق نسل‌های آینده آنچه را که نزد ما به‌رسم امانت دارند بی‌مهابا هزینه می‌کنیم! البته معضل مدیران ناکارآمد هم در بعضی موارد به این بحران فاجعه‌بار دامن می‌زند تا خودروهای بنزین سوز چند برابر استاندارد جهانی مصرف داشته باشند زیرا با توجه به سابقه 50 ساله صنعت خودروسازی در ایران امروز باید به مرحله‌ای رسیده باشد که حداقل مطابق استاندارد دیگر کشورها بنزین مصرف نماید چون ایام نوروز امسال رکورد عجیب و باورنکردنی 140 میلیون لیتر در روز را به خود اختصاص دادند که اما مقصر این نابسامانی چه عواملی است که تا امروز رفع و دفع نشده تا ضمن کاهش مصرف، معضل قاچاق آن از مرزهای زمینی و دریایی هم حل‌وفصل شود و خودروهای فرسوده از خیابان‌ها و جاده‌ها جمع‌آوری شوند؟ حسین کریمی سنجری کارشناس خودرو می‌گوید: «شاید برای برخی مصرف یک و نیم برابری مصرف سوخت خودرو‌های ایرانی در مقایسه با استاندارد اروپا خیلی به چشم نیاید، اما درواقع این آمار برای صنعت ۵۰ ساله ما خیلی زیاد است. متأسفانه بالا بردن فناوری تولید موتور خودرو و تولید بنزین منطبق با یورو 5 و 6 از بیش از یک دهه پیش فراموش شده است درحالی‌که مانند همه کشور‌ها اگر خودروسازان و شرکت پالایش و پخش باهم گفتگو می‌کردند و بازه زمانی تعیین می‌کردند اکنون دیگر دغدغه بالای مصرف بنزین را نداشتیم. «بر اساس آمار منتشره، مقدار قاچاق بنزین کشور روزانه ۵ میلیون لیتر برآورد می‌شود و میزان قاچاق گازوئیل از کشور حداقل روزانه ۱۰ میلیون لیتر است که مجموع آن‌ها معادل سالانه ۴ میلیارد دلار خسارت به بیت‌المال می‌باشد. از سویی ماه‌هاست در فضای مجازی فیلم‌هایی از توقف نیسان‌هایی با تانکر بنزین در مرز سیستان و بلوچستان منتشرمی شود. تعداد این تانکر‌ها بیش از 30 تا ۴۰ دستگاه بود که به ان طرف مرز‌ها قاچاق می‌شد که ظاهراً شرکت پالایش و پخش میزان قاچاق بنزین را نیز در آمار مصرف بنزین لحاظ می‌کند و آمار آن به‌پای مصرف خودرو‌های فرسوده و نو نوشته می‌شود.» از سال 1380 به‌منظور کاهش تعداد خودروهای فرسوده طبق قانون مقرر شد به ازای تولید هر خودرو، خودروسازان دو خودرو فرسوده را از رده خارج و گواهی اسقاط دریافت کنند. از سال 90 با توقف واردات خودرو و کاهش عرضه از سوی خودروسازان، تمایل مردم به اسقاط خودرو کاهش یافت. ازاین‌رو خودروسازان کمبود خودروهای اسقاطی را بهانه‌ای برای تولیدشان عنوان می‌کردند تا اینکه در 19 مهر سال گذشته مجلس به پیشنهاد وزارت صمت با کلیات لایحه دوفوریتی الحاق یک تبصره به ماده 100 قانون ساماندهی صنعت خودرو موافقت کرد، بر اساس این لایحه سازوکار تولید خودرو دیگر منوط به گواهی اسقاط نبوده بلکه خودرو باید 1/5 درصد به صندوق ویژه‌ای واریز کند که مبالغ آن صرفا برای اسقاط خودروهای فرسوده هزینه شود. در زمان تصویب این بند از قانون کارشناسان انرژی و حتی رسانه‌ها نسبت به افزایش مصرف بنزین هشدار دادند زیرا این اقدام دولت و مجلس که در راستای منافع خودروسازان بود، الزام دولت به از رده خارج کردن خودروهای فرسوده را در برداشت و زیان‌های تصویب این ماده از قانون در کمتر از یکسال با افزایش مصرف بنزین خودنمایی کرد. هادی عامری کارشناس صنعت خودرو معتقد است «طبق استاندارد‌های اروپا باید مصرف سوخت خودرو‌ها در هر ۱۰۰ کیلومتر ۵/۶ لیتر باشد. در ایران استاندارد مصرف سوخت خودرو‌های ایران‌خودرو در هر 100 کیلومتر ۸ لیتر و گروه سایپا ۷ لیتر است. به‌عبارت‌دیگر خودرو‌های تولید داخل حدود ۵/۱ برابر بیشتر از خودرو‌های اروپایی مصرف بنزین دارند که البته همین عدد وقتی تجمیع شود سالانه رقم بسیار بالایی را به وجود می‌آورد که باید اصلاح آن بدون، اماواگر و بهانه‌جویی در دستور کار خودروسازان قرار گیرد.» این نیز یکی دیگر از حقایق تلخ موجود در کشور پس از اسراف های متعدد است تا پیامدهای فاجعه‌بار اقتصادی و از هم مهمتر مخاطرات امنیت بهداشت و تندرستی جامعه را به همراه داشت باشد و مهمترین آن‌ها آلودگی هوای شهرها است که این روزها از کلان به خرد و حتی روستاها هم کشیده شده است.

ادامه دارد